∴فشارسنج
در ترانسفورماتورهای هرمتیک گازی از ازت برای جبران انبساط و انقباض روغن ناشی از تغییر دمای محیط و تغییرات بارگیری استفاده می شود.
🔹 فشار سنج ترانسفورماتور هرمتیک گازی (فلش آبی): این فشار سنج مقدار فشار ازت بالای روغن را نشان می دهد.
✅ فشارسنج های بکار رفته در ترانسفورماتور (مشابه فشارسنجهای دستگاه تصفیه روغن یا پمپ خلاء) فشار نسبی را نشان می دهد. از اینرو ایستادن عقربه برروی عدد صفر به معنای صفر بودن فشار نیست بلکه به معنای یکسان شدن با فشار محیط است.
🔺 همانگونه که در نمودار فوق ملاحظه می شود در صورتیکه فشار سنج نسبی عدد صفر را نشان بدهد به معنای همسان شدن فشار داخل مخزن ترانسفورماتور با فشار محیط است (در این نمودار ۹۰۰ میلی بار یا ۰٫۸۸ اتمسفر) است. اگر از این فشار سنج بعنوان فشار سنج خلاء استفاده شود، زمانی به مقدار خلاء می رسیم که عقربه فشار سنج برروی عدد ۹۰۰- قرار گیرد. (در این مثال فرض بر این است که فشار محیط ۹۰۰ میلی بار است)
✅ برای درک چگونگی تغییرات فشار ازت در محفظه گاز ترانس هرمتیک با تغییر بار و دما ابتدا لازم است به دو اصل فیزیکی در خصوص رفتار روغن و گاز اشاره شود:
۱️⃣ تغییرات فشار، دما و حجم گاز در یک محیط بسته از فرمول ذیل تبعیت می کند:
PV=nRT یا PV/T = cte.
که در این فرمول P فشار V حجم و T دمای گاز است.
۲️⃣ قابلیت حل شدن گاز در روغن نسبت مستقیم با فشار و دما دارد.
🌞 با افزایش دمای محیط یا افزایش بار، دمای روغن نیز افزایش یافته و منبسط می شود. این انبساط حجم روغن، حجم ازت موجود در بالای روغن را کاهش می دهد. بدین شکل فشار گاز داخل ترانس افزایش می یابد. (فلش قرمز) در عین حال افزایش فشار موجب افزایش میزان حلالیت گاز در روغن شده و با حل شدن مقداری از ازت در روغن، فشار آن کاهش می یابد. (فلش زرد)
🌨 با کاسته شدن از دمای محیط یا کاهش بار، دمای روغن نیز کاهش یافته و منقبض می شود که خود موجب افزایش حجم ازت می گردد. با کاهش دما و افزایش حجم، فشار گاز نیز کاهش می یابد. (فلش آبی) این نیز موقت بوده و کاهش فشار موجب آزاد شدن گاز از روغن شده که خود افزایش فشار ازت را در پی دارد (فلش سیاه)
🔹 در یک ترانسفورماتور هرمتیک گازی با تغییر بار یا در طول شبانه روز عقربه فشار سنج جابجا می شود. (رنج تغییرات فشار بسته به طراحی متفاوت است لیکن طبق استاندارد FIST حداکثر بین ۸psi- تا ۱۰psi+ می باشد و معمولا در دمای ۲۰درجه سانتیگراد فشار بین مثبت/منفی ۲psi تا ۳psi می باشد)
⚠️ برای چک کردن اینکه آیا ازت از ترانس هرمتیک خارج شده یا نه می توان از فشارسنج استفاده نمود. درصورتیکه در دو دمای مختلف (مثلا ظهر و شب یا بار زیاد و بار کم) تغییراتی در گیج فشار سنج ایجاد نشود و عقربه ثابت باقی بماند نشاندهنده خارج شدن ازت از ترانس است. در صورتیکه ازت خارج شده باشد نشاندهنده شکسته شدن فشار براثر وجود نشتی بوده و لازمست مجدد ازت به ترانس تزریق شود چراکه بجای آن هوا در ارتباط مستقیم با روغن قرار گرفته که موجب افزایش رطوبت روغن و عایق کاغذی و کاهش ولتاژ شکست روغن و همچنین کاهش عمر مفید ترانسفورماتور هرمتیک می شود.